ನವರಾತ್ರಿಯ ನಾಲ್ಕನೇ ದಿನದಂದು ಕೂಷ್ಮಾಂಡಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಿಯು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಕೂಷ್ಮಾಂಡಾ ದೇವಿಯು ಎಂಟು ಕೈಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವಳನ್ನು ಅಷ್ಟಭುಜಾ ದೇವಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಿದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಿಧಿಗಳನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿಯು ಅವಳ ಜಪಮಾಲೆಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಅವಳು ತನ್ನ ನಗುವಿನ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಿನುಗುವ ಮೂಲಕ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಅವಳು ಕೂಷ್ಮಾಂಡ (ಕುಷ್ಮಾಂಡ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಬಿಳಿ ಕುಂಬಳಕಾಯಿಯ ಬಾಲಿಯನ್ನು ಸಹ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾಳೆ. ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಮತ್ತು ಕೂಷ್ಮಾಂಡ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಒಡನಾಟದಿಂದಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಕೂಷ್ಮಾಂಡಾ ದೇವತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವಳ ವಾಸಸ್ಥಾನ ಅನಾಹತ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿದೆ.
ನವರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕೂಷ್ಮಾಂಡ ದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ, ಆರಾಧಕನ ಎಲ್ಲ ರೋಗಗಳು, ದುಃಖಗಳು ಮತ್ತು ಭಯಗಳು ದೂರವಾಗುತ್ತವೆ. ಅವರು ದೇವಿಯ ಅನಂತ ಅನುಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಬಯಸಿದ ವರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು ನಂಬಿಕೆ. ಜಪಮಾಲೆ, ತ್ರಿಶೂಲ, ಚಕ್ರ, ಖಡ್ಗ, ಕೊಕ್ಕೆ, ಗದೆ, ಬಿಲ್ಲು, ಬಾಣ ಮತ್ತು ಜೇನುತುಪ್ಪದ ಎರಡು ಜಾಡಿಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ತವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ಎಂಟು ಕೈಗಳ ದೇವಿ. ಅಷ್ಟಭುಜ ದೇವಿ ಎಂದೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
(ಸಂಗ್ರಹ : ಸುಶಾಂತ್ ಕೆರೆಮಠ)